کود بیولوژیک فسفوران
اهمیت فسفر در کشاورزی
فسفر (P)، یکی از سه عنصر غذایی اصلی است که در فرایندهای بسیار مهم و حیاتی گیاه مانند تقسیم سلولی، فتوسنتز، تجزیه قندها، تبدیل و انتقال انرژی و … نقش ایفا میکند.
این عنصر، یک مشکل اساسی دارد و آن، واکنش پذیری بسیار بالای آن با سایر عناصر است، به طوری که در خاکهای اسیدی، با عناصری مانند آلومینیوم و آهن و در خاکهای قلیایی با کلسیم تشکیل باند داده و علیرغم حضور فیزیکی در خاک، برای گیاه غیرقابل استفاده باقی میماند.
باکتریهای حلکننده فسفات
گروهی از میکروارگانیسمهای ریزوسفری هستند که با فعالیتهای بیوشیمیایی خود در خاک، فسفر را از فرم غیرقابل جذب به فرمهای قابل جذب در آورده و در اختیار گیاه قرار میدهند. استفاده همزمان از منابع فسفره و باکتریهای حلکننده فسفات میتواند تا حد زیادی مشکل تجمع و جذب فسفر را رفع کند.
فواید استفاده از کود بیولوژیک فسفوران
- افزایش میزان انحلال فسفات نامحلول و افزایش قابلیت جذب عناصری مانند آهن و کلسیم
- افزایش عملکرد گیاهان زراعی، باغی و زینتی
- قابلیت جایگزینی با کودهای شیمیایی فسفره
- قابل استفاده در تولید محصولات گیاهی سالم و ارگانیک
- کاهش آلودگیهای زیستمحیطی ناشی از مصرف کودهای شیمیایی فسفره
- قابلیت کاربرد آسان بصورت دستی یا با ماشینهای کودپاش
روش و مقدار مصرف
کود بیولوژیک فسفوران را میتوان به صورت چالکود یا کانال کود برای درختان میوه و زینتی و همزمان با شخم زمین برای گیاهان زراعی و صیفی و سبزی استفاده کرد.
روش استفاده برای درختان میوه و زینتی
بهترین زمان برای انجام چالکود یا کانال کود، اواخر زمستان و قبل از بیدار شدن درخت است.
برای انجام کوددهی زمستانه، بسته به سن درخت (زیر یا بالای ۵ سال)، یک یا دو چاله در نزدیکی انتهای سایهانداز درخت ایجاد کرده و حدود ۲ کیلوگرم کود دامی پوسیده یا خاکبرگ بعلاوه ۵۰۰ گرم از کود گرانول فسفوران را به چاله اضافه کرده و روی آن را با خاک بپوشانید.
استفاده از این محصول، هیچ تداخلی با کاربرد سایر کودهای شیمیایی و ارگانیک اعم از کودهای ریزمغذی، کودهای دامی، اسید هیومیک و خاکبرگ ندارد.
روش استفاده برای گیاهان زراعی، صیفی و سبزی و گلخانهای
کود فسفوران را میتوان به دو روش همزمان با شخم زمین و کشت محصول استفاده کرد.
روش نواری
کود گرانوله فسفوران هنگام عملیات کاشت بهتر است بصورت نواری در عمق ۵ – ۲/۵ سانتیمتری خاک در کنار و زیر ردیف بذر قرار داده شود. در این روش، مقدار مصرف کود در مزرعه، از طریق آزمون خاک و مشخصشدن محتوای فسفر خاک مطابق راهنمای زیر تعیین می شود.
محتوای فسفر خاک |
میزان استفاده |
روش استفاده |
کمتر از ۵ میلی گرم در کیلوگرم خاک |
۳۰۰ کیلوگرم در هکتار |
همراه شخم (فقط روش نواری) |
بین ۵ تا ۱۰ میلی گرم در کیلوگرم خاک |
۱۵۰ کیلوگرم در هکتار |
همراه شخم (روش نواری یا توزیع یکنواخت) |
بین ۱۰ تا ۲۰ میلی گرم در کیلوگرم خاک |
۷۵ کیلوگرم در هکتار |
همراه شخم (روش نواری یا توزیع یکنواخت) |
بیش از ۲۰ میلی گرم در کیلوگرم خاک |
استفاده از کود فسفاته به رشد به میزان ۲ تا ۳ لیتر در هکتار |
در صورتی که آزمون خاک موجود نیست، استفاده از ۱۰۰ کیلوگرم کود بیولوژیک فسفوران در هکتار توصیه میشود.
روش پخش یکنواخت و مخلوط کردن با خاک
در این روش قبل از کشت محصول، کود بطور یکنواخت در مزرعه پخش و با خاک مخلوط میشود. این روش در خاکهایی که میزان فسفر آنها پائین یا متوسط باشد، کارایی کمتری نسبت به روش نواری دارد.
بنابراین میزان مصرف کود در روش پخش و مخلوط کردن با خاک بایستی دو تا چهار برابر روش نواری باشد تا محصول مساوی با این روش به دست آید. بنابراین روش پخش و مخلوط کردن با خاک هنگامی که خاک با توجه به نوع گیاه کشت شده با کمبود بالایی از فسفر مواجه باشد، اقتصادی و عملی نیست.